Sezon burzowy: zabezpieczenia instalacji elektrycznych
Zbliżający się sezon burzowy przypomina o konieczności ochrony instalacji elektrycznych oraz urządzeń przed działaniem prądów piorunowych. Częstą praktyką jest wybieranie przez instalatorów ograniczników przepięć typu 1+2 (znane jako ograniczniki klasy B+C), bez względu na zagrożenia, którym musi sprostać dany budynek.
Ograniczniki przepięć typu 1 i ich znaczenie
Głównym celem ograniczników klasy 1 (typu 1) jest ochrona przed bezpośrednimi skutkami prądów piorunowych. Ograniczniki te zajmują się redukcją wartości przepięć z poziomów rzędu kilkudziesięciu kV do wartości bezpiecznych dla urządzeń i części instalacji, które są zainstalowane za ogranicznikiem. Schemat działania ogranicznika pokazany jest na poniższym rysunku.
Wykorzystanie ograniczników przepięć typu 1
Stosowanie ograniczników przepięć typu 1 jest standardową praktyką w budynkach z instalacją piorunochronną, gdzie chronią one przed bezpośrednim działaniem prądu piorunowego. Jednakże, nie jest to jedyna sytuacja wymagająca takich ograniczników. Prąd piorunowy może przedostać się do instalacji elektrycznej także w przypadku, gdy w pobliżu, np. domu jednorodzinnego, znajduje się wysoka konstrukcja, jak stacja antenowa. Uderzenie pioruna w taki obiekt może spowodować przeniesienie części prądu piorunowego do chronionego budynku.
Ograniczniki typu 1 są również zalecane, jeśli budynek, jest zasilany przez przyłącze napowietrzne lub kablowe, a odległość od transformatora jest niewielka. W takich sytuacjach również należałoby użyć ograniczników typu 1 do ochrony przed prądem udarowym.
Dobór odpowiednich parametrów ograniczników przepięć
Projektując system ochrony odgromowej, szczególnie dla budynków o najniższym poziomie ochrony, jakimi są często domy jednorodzinne (poziom ochrony odgromowej III i IV), zakłada się, że prąd piorunowy nie przekroczy wartości 100 kA. Przyjmując uproszczenie, 50% tego prądu może zostać odprowadzone do ziemi przez uziom, a pozostałe 50% może trafić do instalacji elektrycznej. Dlatego ograniczniki przepięć typu 1 marki Schneider Electric mają wartość prądu limp równą co najmniej 12,5 kA na bigun, co przy czterech biegunach pozwala na odprowadzenie 50 kA, czyli połowę zakładanej, całkowitej wartości prądu piorunowego. Wybierając ogranicznik przepięć należy sprawdzić wartość tego parametru. Parametr limp odnosi się do prądu charakterystycznego dla pioruna, podczas gdy ograniczniki typu 2 są charakteryzowane parametrami lmax oraz In. Dotyczą on przepięć łączeniowych i nie oznaczają zdolności odprowadzenia prądu piorunowego.
Korzyści z zastosowania ograniczników przepięć typu 1+2
W domach jednorodzinnych, czy innych budynkach mieszkalnych, popularne jest wykorzystywanie ograniczników przepięć typu 1+2. Dzieje się tak, ponieważ z rozdzielnicy głównej wyprowadzane są obwody zasilające sprzęt komputerowy, czy RTV, a zastosowanie samych ograniczników typu 1 byłoby niewystarczające do ochrony.
Ograniczniki iPRD1 12.5r są doskonałym wyborem dla typowych budynków mieszkalnych, takich jak:
- Budynki wyposażone w instalację odgromową;
- Budynki z przyłączeniem powietrznym;
- Budynki sąsiadujące z wysokimi obiektami.
Zalety ograniczników serii iPRD1 12.5r:
- Standardowe wykonanie w układzie 1+1 i 3+1 z iskiernikiem włączanym między przewody N oraz PE. Co sprawia, że są uniwersalnym rozwiązaniem zarówno dla sieci TN-S, jak i TT, wykorzystując zalety iskierników w odprowadzaniu prądów piorunowych;
- Styk sygnalizacyjny, który ułatwia zdalną sygnalizację uszkodzenia;
- Wymienne wkładki, umożliwiające łatwe odłączenie ogranicznika na czas pomiaru rezystancji izolacji oraz wymianę pojedynczych wkładek zamiast całego urządzenia po uszkodzeniu;
- Prąd limp = 12.5 kA, odpowiedni dla obiektów z III i IV poziomem ochrony odgromowej;
- Optyczny wskaźnik uszkodzenia wkładki na przedniej części urządzenia, który zmienia kolor z białego na czerwony;
- Możliwość montażu po obróceniu o 180°, co pozwala na optymalizację montażu i skrócenie przewodów łączeniowych.
