Powietrzna pompa ciepła split czy monoblok – którą wybrać?
Coraz więcej inwestorów decyduje się na pompy ciepła. Niezależność energetyczna (szczególnie gdy pompa ciepła połączona jest z instalacją fotowoltaiczną), możliwość korzystania z odnawialnej energii, bez udziału paliw kopalnych, zmniejszenie kosztów ogrzewania i bezproblemowa obsługa, ograniczona do minimum to jedne z zalet, które sprawiają, że pompy ciepła zyskują na popularności. Nowoczesne urządzenia można zamontować zarówno w nowym domu, jak i już istniejącym budynku. Pozostaje tylko wybór rodzaju urządzenia – nie tylko modelu, ale również jego typu.
Na rynku dostępne są urządzenia w dwóch wariantach: split i monoblok. Różnią się one przede wszystkim konstrukcją, co widać już na pierwszy rzut oka. Zarówno powietrzne pompy ciepła monoblok, jak i split posiadają te same komponenty i podzespoły, tylko rozmieszczone w inny sposób. Pompy ciepła split składają się z dwóch jednostek – zewnętrznej i wewnętrznej, a pompa monoblok ma jednolitą postać. Trzeba jednak zaznaczyć, że na różnicach w wyglądzie i konstrukcji się nie kończy. W tym artykule przedstawimy najważniejsze różnice między pompami powietrze-woda typu split i monoblok, a także pokażemy zalety każdego z tych rozwiązań. Wskażemy także na czynniki ryzyka związane z danym typem pompy ciepła i podpowiemy, jak uniknąć błędów w montażu i awarii. Poznanie zalet i wad pompy split i monoblok pozwoli lepiej wybrać rozwiązanie dopasowane do potrzeb użytkownika, specyfiki budynku i jego umiejscowienia.
Pompy ciepła split i monoblok – co je łączy?
Zarówno opcja modelu pompy ciepła split, jak i monoblok dotyczy urządzenia, które jako dolne źródło ciepła wykorzystuje powietrze, zaś górnym źródłem ciepła jest woda. Pompy ciepła powietrze-woda pobierają z powietrza energię, a następnie przekazują do wody w instalacji centralnego ogrzewania. Przy pomocy powietrznej pompy ciepła możliwe jest zarówno ogrzanie domu, jak i podgrzanie wody użytkowej. Odwrócenie procesu działania urządzenia umożliwia także chłodzenie pomieszczeń przy użyciu pompy ciepła (funkcja ta zależna jest od możliwości technicznych danego modelu). Zatem pompy ciepła powietrze-woda są urządzeniami multifunkcyjnymi, przy zachowaniu wysokiej wydajności.
Wspólną cechą pomp ciepła powietrze-woda split i monoblok jest także źródło ich zasilania. Każda pompa ciepła potrzebuje do działania podłączenia do źródła energii elektrycznej. Energia ta może pochodzić z sieci (dzięki nowoczesnym sterownikom pomp ciepła i aplikacjom, możliwy jest wybór najkorzystniejszej taryfy) lub z instalacji fotowoltaicznej – co w znaczący sposób zmniejsza koszt użytkowania pompy ciepła powietrze-woda.
Czym charakteryzuje się pompa ciepła monoblok?
W przypadku powietrznej pompy ciepła monoblok wszystkie elementy układu chłodniczego znajdują się w jednej obudowie. Całość instalacji chłodniczej jest hermetycznie zamknięta wewnątrz obudowy urządzenia, co przekłada się także na cichą pracę. Zaletą hermetycznej obudowy jest to, że montaż pompy ciepła monoblok może wykonać również hydraulik, specjalista nie musi mieć uprawnień dotyczących F-gaz. Sam montaż jest szybki i łatwy w wykonaniu. Pompy ciepła dostępne są w wersji zewnętrznej i wewnętrznej. W przypadku pompy monoblok wewnętrznej wszystkie elementy, w tym zasobnik wody instalowane są wewnątrz obiektu. Urządzenie pobiera i wyrzuca powietrze za pomocą przeznaczonych do tego kanałów. Konieczne jest jednak wygospodarowanie miejsca dla pompy ciepła, co przy mniejszym metrażu domu może być dość kłopotliwe. Drugim typem urządzenia jest pompa ciepła monoblok zewnętrzna. Ten rodzaj pompy umieszcza się na gruncie obok ściany domu lub w innym wybranym miejscu na terenie posesji. Pompy monoblok mają w swoim wnętrzu tylko instalację z czynnikiem chłodniczym – zasobnik na wodę użytkową, pompa obiegowa, zawór przełączający między funkcjami urządzenia i inne elementy umieszczone są wewnątrz budynku.
Montaż pompy ciepła przebiega szybko i sprawnie – nie ma konieczności wykonywania przyłączy chłodniczych. Zaletą z perspektywy inwestora z pewnością będzie niższa cena montażu, ze względu na znacznie mniej skomplikowane procedury. Hermetyczna obudowa eliminuje także konieczność systematycznych kontroli szczelności układu chłodzącego.
Wybór pompy ciepła zewnętrznej monoblok wiąże się także z pewnym ryzykiem. Ciepło wytworzone w jednostce zewnętrznej, przekazywane jest do wnętrza budynku i instalacji grzewczej za pomocą połączenia hydraulicznego. W sytuacji, gdy nastąpi przerwa zasilania, ta część instalacji może zamarznąć, co doprowadzi do uszkodzenia elementów. Żeby zminimalizować to ryzyko, należy zastosować odpowiednie zabezpieczenia, chroniące przed zamrożeniem. Izolacja przeciwzamrożeniowa powinna być wykonana przez wyspecjalizowanego instalatora, ponieważ wówczas będziemy mieć pewność, że pompa ciepła będzie właściwie zabezpieczona.
Jak chronić instalację pompy ciepła monoblok przed zamarzaniem?
Istnieje kilka metod na zabezpieczenie instalacji pompy ciepła monoblok przed zamarzaniem. Jednym z nich jest zastosowanie do napełnienia instalacji glikolu, który ma niższą temperaturę zamarzania niż woda. Stosując tę metodę, należy pamiętać o kilku aspektach. Pierwsza kwestia, to wybór substancji – do wyboru jest wiele rodzajów glikolu, do najpopularniejszych zalicza się glikol propylenowy i etylenowy. Glikol etylenowy odznacza się mniejszą lepkością, co przekłada się na mniejsze opory w instalacji (co przekłada się na wydajność instalacji). Trzeba jednak mieć na uwadze, że substancja ta jest toksyczna i trująca – może wchłaniać się przez skórę i przewód pokarmowy oraz wymaga specjalistycznej utylizacji. W przypadku awarii i rozszczelnienia instalacji, która doprowadziłaby do kontaktu glikolu etylowego z wodą użytkową, stanowiłoby to ogromne zagrożenie dla zdrowia i życia użytkowników. Ze względu na specyfikę instalacji, znacznie lepszym wyborem będzie glikol propylenowy, który również ochroni instalację przed zamarzaniem.
To rozwiązanie nie jest jednak wolne od wad. Glikol jest substancją o dużej lepkości i gęstości, co może obniżać wydajność instalacji. Właśnie dlatego należy pamiętać o zastosowaniu roztworu z glikolu i wody w odpowiednich proporcjach. Temperatura krzepnięcia powinna być niższa od minimalnej temperatury powietrza, występującej w danym regionie. Zbyt duże stężenie glikolu w mieszance może powodować większe opory na instalacji, co przekłada się na większy pobór energii elektrycznej, a także zużycie elementów eksploatacyjnych. Kolejną właściwością glikolu, o której należy pamiętać, jest silne działanie korozyjne. Żeby uchronić instalację przed korozją, stosuje się roztwór glikolu. Dla jeszcze lepszej ochrony elementów instalacji pompy ciepła można użyć inhibitora korozji, dobrym wyborem jest też zastosowanie gotowej mieszanki, w której składzie znajduje się preparat antykorozyjny. Należy pamiętać, że parametry glikolu w instalacji należy kontrolować podczas sezonowego serwisowania pomp ciepła.
Inną metodą ochrony instalacji pompy ciepła monoblok przed zamarznięciem jest zastosowanie specjalnego zaworu przeciwzamrożeniowego. Jak on działa? W momencie, gdy temperatura w instalacji hydraulicznej osiągnie odpowiednio niską temperaturę, zawór jest otwierany i następuje spuszczenie wody z instalacji. Dzięki temu w rurach nie powstanie lód i nie dojdzie do uszkodzenia instalacji. Po każdym otwarciu zaworu trzeba pamiętać, aby ponownie uzupełnić instalację. Stosowanie zaworu antyzamrożeniowego w pompach ciepła powinno odbywać się zgodnie z zaleceniami producenta – nie wszystkie urządzenia są kompatybilne z takim rozwiązaniem. Dlatego warto upewnić się, czy w przypadku danego modelu pompy ciepła jest możliwe zamontowanie zaworu w instalacji i czy będzie to bezpieczne dla urządzenia. W przypadku zastosowania zaworu konieczne jest jego systematyczny przegląd, przy okazji przeglądów sezonowych.
Pompy ciepła split – czym się wyróżniają?
Pompy ciepła split składają się z dwóch jednostek – wewnętrznej i zewnętrznej. Jednostka wewnętrzna instalowana jest wewnątrz budynku i umieszczony jest w niej skraplacz. W jednostce zewnętrznej, która montowana jest poza budynkiem, ulokowane są: parownik, zawór rozprężny, sprężarka, wentylator – czyli wszystkie elementy generujące hałas w czasie pracy. Jednostki pompy ciepła split połączone są przewodami wypełnionymi czynnikiem chłodniczym.
Zaletą pomp ciepła jest to, że wodna część instalacji znajduje się wewnątrz pomieszczenia, więc użytkownik nie musi się martwić o zamarzanie instalacji. Planując zakup pompy ciepła typu split, należy zwrócić uwagę na specyfikę terenu, na którym ma być umieszczona jednostka zewnętrzna. Dla funkcjonowania pompy ciepła split bardzo istotna jest odległość między jednostką zewnętrzną i wewnętrzną – co przekłada się na długość przewodów chłodniczych. Wydłużenie przewodów chłodniczych może powodować niższą wydajność urządzenia, co spowoduje kłopoty z ogrzaniem obiektu.
Modele pomp ciepła split wymagają montażu przeprowadzonego przez wyspecjalizowanego instalatora. Niezbędne będą także uprawnienia F gaz, ze względu na krążący w instalacji czynnik chłodniczy. Wyspecjalizowany instalator określi także, jakiej długości mogą być przewody instalacyjne między jednostką zewnętrzną i wewnętrzną, aby działała ona w pełni wydajnie. O czym jeszcze warto wiedzieć, zanim zdecydujemy się na pompę powietrzną split? Urządzenia wykorzystujące ilość czynnika osiągający ekwiwalent CO2 równy lub większy niż 5 ton, wymaga założenia karty urządzenia. Największym zagrożeniem podczas użytkowania pomp ciepła split, jest rozszczelnienie instalacji i wyciek czynnika chłodzącego, który jest toksyczny. Producenci zalecają coroczne kontrole serwisowe w celu sprawdzenia szczelności.
Pompa ciepła split vs monoblok
Zarówno pompy ciepła split, jak i monoblok mają swoje zalety, ale także i zagrożenia oraz ograniczenia związane z korzystaniem w nich. Decydując się na pompy ciepła monoblok montowane wewnątrz pomieszczeń należy pamiętać, że należy wygospodarować miejsce wewnątrz domu – nie tylko na samą jednostkę, ale również na kanały doprowadzające i odprowadzające powietrze. W przypadku zewnętrznych pomp ciepła monoblok konieczne jest skuteczne zabezpieczenie rur instalacji przed działaniem niskich temperatur. Pompy ciepła typu split wymagają systematycznej kontroli szczelności, ze względu na zagrożenie wyciekiem czynnika chłodzącego. Trzeba też wygospodarować miejsce zarówno na jednostkę wewnątrz domu, jak i poza nim.
Wybierając powietrzną pompę ciepła, warto zwrócić przede wszystkim na komponenty, w które wyposażone jest dane urządzenie, a także parametry modelu. Niezależnie od typu pompy ciepła, ich wydajność jest na podobnym poziomie. Typ pompy ciepła warto dopasować do specyfiki budynku i przestrzeni wokół niego i wybrać optymalne rozwiązanie.
Chcesz uzyskać więcej informacji na temat powietrznych pomp ciepła? Zapraszamy do kontaktu z działem techniczno-handlowym – nasi specjaliści doradzą najlepsze rozwiązanie!
